TMMOB‘a bağlı JMO Afşin‘de gerçekleşen heyelanlara ilişkin olay yerinde yaptığı tespitlerin ardından bir rapor hazırlayarak kamuoyuna açıkladı. JMO‘nun raporu da tıpkı işçilerin iddiaları gibi facianın geliyorum dediğini ortaya koyuyor.

TMMOB‘a bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Afşin Elbistan Çöllolar Açık Kömür Ocağı‘nda meydana gelen heyelanlarla ilgili olarak olay yerinde yaptığı incelemelerin ardından bir rapor hazırlayarak kamuoyuna sundu. Raporda heyelanın oluşması için gerekli tüm olumsuz koşulların Çöllolar Açık Ocak işletmesinde bir araya geldiği kaydedildi.

Çöllolar Açık Ocak işletmesinde ilki 6 şubat 2011 tarihinde, ikincisi 10 Şubat 2011 tarihinde heyelanlar meydana gelmişti. İlk heyelanda 1 işçi hayatını kaybederken, ikinci heyelanda 10 maden emekçisi kayan malzemenin altında kalmış, bir işçi heyelandan ölü olarak çıkarılmıştı. Bir jeoloji mühendisi, bir maden mühendisi olmak üzere 9 maden emekçisi ise halen heyelan malzemesi altında bulunuyor. Heyelanla ilgili JMO tarafından yerinde yapılan incelemeler sonucu hazırlanan rapor bir basın açıklaması ile kamuoyuna sunuldu.

Heyelanların meydana geldiği Çöllolar kömür sahasının 2007 yılında EÜAŞ tarafından, işletilmek üzere 25 yıllığına Park Holding‘e devredildiği hatırlatılırken, raporda şu ifadelere yer verildi : "Faciaya dönüşen kazalar, bilimsel ve teknik alt yapı eksikliği kadar uygulanan yanlış politikaların bir sonucu olarak ne yazıkki yaşanmaya devam etmektedir. Yenisağ politikaların uygulanması sonucunda genelde madencilik ve özelde de kömür madenciliğinde kamu kurumları süreç içinde asli işlerinden çekilmiş, özelleştirme, taşeronlaştırma, kiraya verme, hizmetleri ihale etme gibi yöntemlerle kamu madenciliğinden vazgeçildiği bir noktaya gelinmiştir. İnsanı merkezine almayan maksimum üretim ve kara odaklanmış, bilimsel ve teknolojik altyapıdan uzak, eğitimli işgücünün ve sendikalaşmanın olmadığı, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin yeterince alınmadığı bir kömür madenciliği yaratılmıştır. Park Holding tarafından işletilen Afşin-Elbistan Çöllolar Açık Ocağı`nda meydana gelen heyelanlar sonucunda yaşanan facianın nedenleri de belirtilenlerden özünde farklı değildir."

"Tüm olumsuz koşullar Çöllolar Açık Ocak işletmesinde"
JMO raporunda, insanı merkezine alan politikalarla, bilim ve mühendisliğe gerekli önemin verilmesiyle heyelan gibi jeolojik tehlike ve risklerin faciaya yol açmasını engellemenin mümkün olduğu ifade edilirken, heyelanın oluşması için gerekli tüm olumsuz koşulların Çöllolar Açık Ocak işletmesinde bir araya geldiği ve 6 Şubat 2011 tarihinde batı şevinde, 10 Şubat 2011 tarihinde ise doğu şevinde heyelanlar gerçekleştiği kaydedildi.

JMO, alınan ve alınmayan önlemlere ilişkin kimi sorular da sorduğu raporunda, ayrıca "Çöllolar kömür ocağının işletilmesinin uzman kamu kuruluşu olan TKİ den alınarak özelleştirme amacıyla önce EÜAŞ`a sonra da işletilmek üzere 25 yıllığına Park Holding`e devredilmesi sonucu yaşanan özelleştirme ve taşeronlaştırmanın yaşanan faciadaki etkisi nedir? (araştırılacak mıdır?)" sorusunu yöneltti.

JMO, madencilikte ölümlerin yaşanmaması için çeşitli başlıklarda raporlar hazırlandığını belirtirken şunları kaydetti: "Denetimsiz ve kuralsız çalışan, kaza riskine açık madenciliğin önüne geçilmelidir, Özelleştirmelere, taşeronlaştırmaya derhal son verilmelidir, İnsanı merkezine almayan, en kısa sürede en fazla karı hedefleyen; günlük çalışma süresi uzun, ücreti düşük, güvencesiz çalışma ortadan kaldırılmalıdır, Öncelikle özel maden işletmelerinde maliyet unsuru olarak görülüp uygulanmayan işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri tam olarak uygulanmalıdı, İş güvenliği denetimi eksiksiz yerine getirlmeli, denetimin özelleştirlmesi uygulamalarına derhal son verilerek kamusal denetim etkinleştirilmelidir, Kazaların önlenebilmesi için sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalıdır."

"Sorumluluk tüm topluma düşüyor"
JMO iş cinayetlerine dönüşen maden facialarının yaşanmasının kader olmadığına dikkat çekerken, raporda "Bilim ve mühendisliğe gerekli önemin verilmesi halinde jeolojik tehlike ve risklerin engellenerek faciaya yol açmayacağını ifade ediyoruz" sözlerine yer verildi.

JMO yaşamını yitiren tüm madencilerin yakınlarına başsağlığı dilerken, konunun unutturulmayarak takipçisi olmanın tüm toplumun sorumluluğu ve görevi olduğuna dikkat çekti.

Göz göre göre ölüme yollandılar
İşçiler konuya ilişkin yaptıkları açıklamada, 6 Şubat‘ta meydana gelen ilk göçükten sonra Park Teknik ve EÜAŞ yetkililerinin yaptıkları toplantıda; EÜAŞ yetkililerinin "biz kendimizi bize kömür vereceğiniz tarihe göre ayarlıyoruz, bu süreyi 1,5 ay olarak öngörüyoruz ve Kışlaköy‘den kömür almak için çalışmalara başlıyoruz" dediğini, bun karşılık Park Teknik yetkililerinin ise "biz 3 günde çalışmaları bitirir, kömür vermeye başlarız" diye taahhütte bulundukları yönünde duyumlar aldıklarını söylemişlerdi.

Bundan sonra işçiler sahaya yollanmış, çalışmalara başlanmış, arkasından 10 Şubat‘ta ikinci heyelan meydana gelmişti. İşçilerin iddialarına göre 10 Şubat sabahı işçiler çalışmaya başlarken TKİ‘den emekli olup Park Teknik‘te çalışan bir operatör kazıyıcıya çıkıp çalışmaya başladığında zeminde hareketlenmeler olduğunu farketmiş, öncesinde de operatör yetkili mühendisleri uyarmış; sahanın buz tuttuğunu, hareketlenmeler olduğunu, buzun çözülmesi durumunda göçük olabileceğini belirtmişti. Mühendis işine devam etmesini söylerken, tecrübeli işçi bu koşullarda çalışamayacağını belirterek işi bırakmış, yukarı çıktıktan hemen sonra da göçük meydana gelmişti. İşçiler sahaya indirilirken bir tehlike olabileceğinin farkında olan patronların, her sabah puantaja attırdıkları imzaları o sabah attırmamaları da önemli iddialar arasında.

(soL-Haber Merkezi)