Afşin‘de 11 işçinin öldüğü maden ocağında göçük öncesi oluşan gerilim çatlaklarının kül ile doldurulduğu rapor edildi. Elbistan B Termik Santraline kömür sağlayan Çöllolar Açık Ocak İşletmesi‘nde 6 Şubat ve 10 Şubat tarihlerinde meydana gelen heyelanlarda 11 maden emekçisinin hayatını kaybetmesinin ardından TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası bir inceleme komisyonu oluşturdu. Komisyonun, görevliler, olayı yaşayan işçiler ve Türkiye Maden-İş sendikası ile görüşmeler sonucu oluşturduğu raporda, önceki bilimsel çalışmalara da yer verildi. Çöllolar ocağında basamak yükseklikleri bazı yerlerde 35 metreden fazla, basamak açıları 55 derece veya daha fazlaydı, basamak genişlikleri ise dar bırakılmıştı. Ayrıca işletme sahasının yanında akan Hurman Çayı‘nın yer altı sularını sürekli beslediği,kayan malzemenin yüksek miktarda su barındırdığı ve hareketin suyla gerçekleştiği kaydedildi. İşçiler ise suyu boşaltacak drenaj kuyularının yeterli olmadığı ve sürekli çalıştırılmadığını iddia etti. Heyelanların öncesinde oluşan gerilim çatlaklarının ise sürekli kül ile doldurulduğu rapor edildi.

CEVAP BULMASI GEREKEN SORULAR
Düşük kalitesine rağmen Türkiye ekonomisinin en önemli hammadde kaynaklarından biri olduğu rapor edilen Afşin Elbistan linyitleri sahasında, yeraltı suyu seviyesinin yüksek olduğu, zayıf zonların bulunduğu, linyit tabakaları arasındaki ve altındaki kilin potansiyel kaymaya neden olabileceği çok önceden bilimsel raporlarla tespit edilmiş, fayların varlığı da ortaya konmuştu. Raporda ise Çöllolar ocağıyla ilgili cevap bulması gereken şu sorular yer aldı: "Çöllolar kömür ocağının işletilmesinin uzman kamu kuruluşu olan TKİ‘den alınarak özelleştirme amacıyla önce EÜAŞ‘a sonra da işletilmek üzere 25 yıllığına Park Holding‘e devredilmesi sonucu yaşanan özelleştirme ve taşeronlaştırmanın yaşanan faciadaki etkisi nedir?, Ocağın işletilmesi ihalesini 2007‘de alan Park Holding‘in fazla üretim yaparak prim vb. teşviklerden yararlandığı söz konusu mu?, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından gerekli denetimler yapıldı mı?, 6 Şubat tarihinde oluşan birinci kayma sonrası ocak yetkilileri tarafından bir değerlendirme yapıldı mı? 6 Şubat‘taki kaymada bir işçinin hayatını kaybetmesine rağmen ocakta çalışmalara devam edilmesinin gerekçesi ne? Park Holding, Alman RE GmbH firması tarafından belirlenen ocak dizayn planlarına uydu mu? Pompalarla boşaltılan yer altı sularının ortamdan uzaklaştırılması hangi yöntemle ve nereye yapılıyor? Gerilim çatlaklarının oluşumu ilk heyelan öncesinde saptandı mı? Çatlaklar söz konusuysa bunların doldurulması işlemi yapıldı mı? Bu yeterli bir önlem olarak mı görüldü?"

Kamu madenciliğinden vazgeçildi
Ankara‘daki basın açıklamasında TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Dündar Çağlayan, "Yeni sağ politikaların uygulanması sonucunda madencilik ve özellikle kömür madenciliğinde taşeronlaştırma, özelleştirme, hizmetleri ihale etme ve kiraya verme gibi yöntemlere gidildiğini ve bunun da kamu madencililiğinden vazgeçme anlamına geldiğini" belirtti. Aliye Yılmaz Güler de "Maden kazalarının önlenebilmesi için yasal düzenlemelerin zorunlu hale geldiğini ve bunu Enerji Bakanı‘na iletmelerine rağmen duyarlılık gösterilmediğini" söyledi.

‘Maden İşleri Genel Müdürlüğü sorumlu‘
Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Prof. Hüseyin Öztürk: "MGEM yetkili ve sorumlu"

Türkiye‘de bir maden işletmesi için gerekli proje ayrıntılı hazırlanır ve Maden İşleri Genel Müdürlüğü‘ne sunulur. Projeler teknik olarak ciddi bir değerlendirmeye girmez, ne kadar doğru ve iyi hazırlandığı araştırılmaz. Bu anlamda MGEM yetkilidir fakat MGEM‘in bu görevi yapacak yeterince mühendisi de yoktur. Dolayısıyla bu iş ciddi anlamda kontrolsüz ve denetimsiz olarak yürür. Hem üretimde maden kayıpları yaşanır, hem de kazalar karşımıza çıkar.

ŞULE YILDIRIM-ESRA KOÇAK