Yabancılar için Türk Petrol Kanunu

Ülke menfaatleri kimin umurunda

Yeni Petrol Kanunu ile ilgili olarak gazetemize açıklamada bulunan Petrol - İş Sendikası Araştırma Uzmanı Ayfer Eğilmez, "Yeni yasa ile ülke menfaatlerine uygun olarak yapılması şart koşulan petrol arama ve üretim şartı yasadan çıkarıldı. Ülkemizdeki yabancı şirketler çıkarılan petrolün tamamını doğrudan dışarıya satabilecekler. Elde ettikleri dövizi de dışarıda tutabilecekler" dedi.
50 yıllığına yabancılara devrediliyor
Türk petrol rezervleri üzerinde bir tekelleşme sürecinin başlayacağını kaydeden Eğilmez, "Devlet tarafından yabancı şirketlere verilen işletme ruhsatı 30 yıllık bir süreyi kapsıyor. Hatta iş programlarına göre bu süre onar yıllık dilimler halinde iki defa uzatılabilecek. Yani Türkiye‘nin petrolleri 50 yıllığına yabancı şirketlere devredilmiş olacak" şeklinde konuştu.
RESUL SERDAR ATAŞ / İSTANBUL
Petrol arama ve çıkartma konusunda yerli ve yabancı petrol şirketlerine büyük kolaylıklar getiren "Türk Petrol Kanunu", TBMM‘de kabul edilerek yasalaştı. IMF ve Dünya Bankası‘nın, özellikle uluslararası petrol şirketlerinin isteği yönünde dayatmasıyla kabul edilen yeni petrol kanunu ile ilgili olarak gazetemize açıklamada bulunan Petrol - İş Sendikası Araştırma Uzmanı Ayfer Eğilmez, "Bu yeni yasa ile beraber TPAO‘nun tüm imtiyaz hakları ellerinden alındı. Aynı zamanda ülke menfaatlerine uygun olarak yapılması şart koşulan petrol arama ve üretim şartı da yasadan çıkarıldı. Eskiden ülkenin ihtiyaç duyduğu ham petrol dışarıya satılmazdı. Ancak şimdi ise ülkemizdeki yabancı şirketler çıkarılan petrolün tamamını doğrudan dışarıya satabilecekler.  Dahası, bu satıştan elde ettikleri dövizi de dışarıda tutabilecekler. Yani,  dışarıya doğal kaynak transferi yapılırken, kazanılan para da yine dışarıya aktarılıyor. Bu durumda çıkarılan yasanın ülkenin menfaatlerini gözetlediğini nasıl iddia edebiliriz?" dedi.
Irak‘tan daha beter!
Önümüzdeki süreçte ciddi bir tekelleşmenin de yaşanacağına dikkate çeken Eğilmez, "Devlet tarafından yabancı şirketlere verilen işletme ruhsatı 30 yıllık bir süreyi kapsıyor. Hatta iş programlarına göre bu süre onar yıllık dilimler halinde iki defa uzatılabilecek. Yani Türkiye‘nin petrolleri 50 yıllığına yabancı şirketlere devredilmiş olacak.  ABD ve İngiltere‘nin Irak petrollerine 30 yıllığına el koyması gibi, çıkarılan yeni yasa ile de bizim petrollerimize el konulmuş oluyor. Çıkarılan yeni kanuna "Türk Petrol Kanunu" dense de, adı Türk, ama kendisi "Yabancı" bir kanundur. Kanunun 26‘ncı maddesi ise sektördeki petrol şirketlerine, hiçbir izin almaksızın yabancı personel çalıştırabilme olanağı sağlıyor. Eskiden yabancı personel çalıştırabilmek belli izin ve koşullara bağlıydı. Şimdi ise tüm bunlar ortadan kaldırılarak yabancı şirketlere diledikleri kadar yabancı personel çalıştırma izninin yanı sıra, gelecek yabancı personele de serbest dolaşım hakkı ve oturum izni veriliyor. Böylece yabancı şirketler kendi ülkelerindeki işsizlere Türkiye‘de bir istihdam alanı yaratırken, Türk mühendislerine ve vatandaşlarına da işsizlik yolu görünecek. Ülkemizde milyonlarca işsiz varken, kendi kaynaklarımızı yabancı işçilere açmış oluyoruz böylece" şeklinde konuştu.
Egemenlik hakları yabancı şirketlere devredildi
Türkiye‘nin egemenlik haklarının da kabul edilen yeni petrol kanunu ile yabancı şirketlere devredildiğini kaydeden Eğilmez, şöyle konuştu: "Bizlere Avrupa Birliği‘ne üye olmamız halinde bile serbest dolaşım hakkı tanınmazken, biz onlara sınırsız dolaşım ve oturum izni vermiş oluyoruz. Yeni petrol kanunun sakıncaları bununla da bitmiyor. Eskiden ülkenin belli alanlarında hiçbir şekilde bir yabancı şirket arama yapamıyordu. Bu hak, bakanlıktan izin alınması koşuluyla yalnızca TPAO‘ya tanınıyordu. Ancak şimdi hiçbir kısıtlama olmaksızın tüm bu haklar yabancı şirketlere verilmiş oldu. Türkiye‘nin egemenlik hakları böylece yabancı şirketlerin egemenlik hakları karşısında yok olacak. Türkiye‘den çıkarılacak olan petrolün eskiden yüzde 12‘si devlete verilirken, şimdi bu oran yüzde birlere kadar indirilmiş oldu."
Petrol-İş Sendikası Merkez Yönetim Kurulu adına bir basın bildirisi yayınlayan Genel Başkan Mustafa Öztaşkın da yasaya tepki gösterdi. Öztaşkın, "Bu yasa ile ruhsat tekelleşmesi, ülke ihtiyacına yönelik ham petrolün de ihraç edilebilmesi ve neredeyse yüzde 0-1 oranlarına ulaşan devlet hissesiyle ülkemiz, hem doğal kaynaklarından olacak, hem de yüz milyonlarca gelir kaybına uğrayacaktır.  Irak‘ta savaş/silahla yaptırılanlar, Türkiye‘de AKP hükümeti marifetiyle yaptırılmıştır. Bugün, Latin Amerika‘da Venezuela, Bolivya ve Ekvador‘da petrol sektörünün kamulaştırılması yönünde önemli adımlar atılırken, ülkemiz ve işgal altındaki Irak‘ta petrol sektörünün özelleştirilerek serbestleştirilmesi dikkat çekicidir. Halkımız, bu yasanın Türk Petrol Kanunu mu yoksa Çokuluslu Petrol Tekellerini Koruma Kanunu mu olduğunun hesabını elbette soracaktır" ifadelerini kullandı.
Petrol kanununa tepki
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeoloji Mühendisleri Odası, yasalaşan Petrol Kanunu ile kamu yararından vazgeçilerek, yabancı şirketlere büyük kolaylıkların sağlandığını savundu.
Jeoloji Mühendisleri Odasından yapılan yazılı açıklamada, AB mevzuatına uyum adı altında çıkarılan Petrol Kanunu‘nun uluslararası şirketler lehine yeni düzenlemeler getirdiği belirtilerek, kamu adına petrol arama ve üretim faaliyetlerini yürütün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı‘nın (TPAO) özelleştirilmesinin önünün açıldığı kaydedildi.