Şubemiz tarafından 7 Mart 2012 tarihinde Kadifekale Heyelanı ile ilgili basın toplantısı düzenlendi. 24.02.2012 gecesi İzmir ili, Kadifekale mahallesinde meydana gelen heyelan nedeniyle Topaltı İlköğretim Okulu‘nda öğretime son verilmiş ve 40‘a yakın ev boşaltılmıştır. İzmir Valiliği‘nin talebi üzerine Şubemizce 29.02.2012-03.03.2012 tarihlerinde görevlendirilen 6 jeoloji mühendisinden oluşan ‘Jeoteknik Komisyonumuz` heyelan bölgesinde incelemede bulunarak bir ‘Ön İnceleme Raporu‘ hazırlamıştır. Basın toplantısı metninde raporun kısa bir özeti bulunmaktadır.

Değerli Basın Mensupları;

İzmir ili, Konak ilçesi, Kadifekale, Altay mahallesinde meydana gelen heyelan, Rakım Elkutlu caddesi ile 746 sokak (Konak Topaltı ilköğretim  Okulu‘nun güneyinde) arasında kalan yaklaşık 15 dönümlük alandır.
Heyelanlı saha ve yöresinde, Körfez‘in güneyinde andezitik bileşime sahip "Kadifekale Volkanitleri" Neojen yaşlı tortul birimleri üstler konumdadır.
Söz konusu alandaki heyelanlar bilindiği kadarıyla 1923`lerden beri farklı zamanda aktivite göstermiştir.
24.02.2012 tarihinde meydana gelen  heyelanın asıl nedeni yörenin jeolojik ve hidrojeolojik koşullarından kaynaklanmaktadır. Heyelanın taç kısmında  1,50m. ile 2,00 m. arasında değişen düşey ve yatayda ise maksimum 50 cm.`lik KB yönünde bir hareket söz konusudur. Ayrıca heyelan taç, topuk kısmı ve içerdiği geniş açıklıkta tansiyon çatlakları ile karakteristiktir.
Heyelan alanındaki bundan önceki aktivitesinden hemen sonra (2000`li yılların ilk yarısında) sahada yük hafifletme ve heyelanın taç bölgesinde jet-grout ile püskürtme beton uygulamaları yapılarak saha stabil hale getirilmiştir.

Ancak son altı ay içersinde heyelanın bulunduğu alanda peyzaj çalışmalarına yönelik olarak palyelendirme yapılmıştır. Palyelerin andezit bloklarıyla desteklendiği ve palyelerin oluşturulması için ilave olarak çakıllı siltli kil şeklindeki kontrolsüz yapay dolguların yapıldığı saptanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda, heyelan gövdesinde ek yüklenmeler meydana gelmiştir. Ayrıca, sahada yer altı ve yerüstü sularının drenajı yapılmamış olup, yüzey sularının zemine kolayca girmesine olanak verilmiştir.

Heyelan topuğunun olduğu kısımdaki istinat duvarının hemen gerisinde iş makineleriyle çalışmalar yapılması nedeniyle istinat duvarının çatlaması sonucunda duvar yıkılmıştır.
Son haftalardaki yağışların etkisiyle ve yukarıda belirtilen nedenlerle Heyelanın tekrar aktif hale geçtiği kanaatine varılmıştır.

ÖNERİLER:

1.    Heyelan sahasının uzman kişilerce ayrıntılı Jeolojik ve Jeoteknik etüt raporunun ve uygulama projesinin hazırlanması gerekmektedir.
2.    Ayrıntılı Jeolojik ve Jeoteknik etüt raporu ve uygulama projesi tamamlanana kadar söz konusu saha hayati risk taşıdığından, heyelan sahası etki alanında kalan yapıların (ulaşım yolları dahil) kullanıma kapatılması önerilir.
3.    Heyelan sahası içerisine ve çevresine insanların girmesi engellenmelidir.
4.    Yapılacak ayrıntılı Jeolojik ve Jeoteknik etüt raporunun ve uygulama projesinin TMMOB Jeoloji Mühendisliği İzmir Şubesi Jeoteknik Komisyonu tarafından denetlenmesi ve yönlendirmesi önerilir.
5.    Heyelanlı sahada acil olarak yapılması planlanan tüm çalışmaların konusunda uzman Jeoloji mühendisi denetiminde yapılması önerilir.
6.    İzmir ili "Heyelan Alanları Haritası"nın, var olanların revizyonu ile bütünselleştirerek, öncelikli olarak yapılması önerilir.
7.    İzmir ili içersinde potansiyel heyelan sahalarında yapılacak her türlü altyapı, yol, peyzaj vb çalışmalarda Jeoloji Mühendislerinin görüşü alınarak uygulama yapılması oluşabilecek maddi ve manevi hasarların önüne geçmesini sağlayacaktır.

Değerli Basın Mensupları,

Bu önerilerin ilgili kamu kurumları ve İzmir halkı tarafından dikkate alınması gerekmektedir. Kadifekale  bölgesinde 1977 yılında meydana gelen heyelanlarda yaklaşık 5000 konuttan 800`ünün oturulamaz durumda olduğu saptanmış birçok konutun yıkıldığı birçoğunun da yıkılmak üzere olduğu görülerek Odamız tarafından o tarihlerde bir basın toplantısı düzenlenmiştir.

Aşağıda okuyacağım metin 1977 yılında Odamız tarafından  Kadifekale Heyelanları ile ilgili yapılan basın toplantısı metninden alınmıştır. ‘İzmir`in Kadifekale eteklerinde kurulu başta Vezirağa olmak üzere 19 Mayıs, Altay, Kosova ve Ümraniye mahalleleri heyelanın etki alanına girmiş olup muhtemel bir facia ile karşı karşıyadır. 1923-1950 ve 1962 yıllarında düzenlenen jeolojik raporlardan, bu alanların heyelanlı olduğu ve yerleşim alanları olarak kullanılamayacağı be nedenle park ve yeşilsaha olarak imar planına alınması istenmiştir. Tüm bu olgulara karşı, basit oy hesapları sonucu kentleşmeye izin verilmiştir. Düzensiz kentleşme ve alınmıyan önlemler yer kaymasını tehlikeli boyutlara ulaştırmıştır. Nitekim Vezirağa mahallesinde evler çökmeye, duvarlar çatlamaya, yarıklar büyümeye başlamıştır. Bu nedenle heyelanın nedenleri, alınan ve alınması gereken önlemleri halkımıza açıklamayı kendimize görev sayıyoruz.`

Değerli Basın Mensupları;

Yaklaşık 35 yıl önce Odamız tarafından yapılan bu basın toplantısı metninde ifade edilen alınması gereken önlemler alınmış olsaydı söz konusu heyelanla ilgili kamusal bir görev saydığımız bu açıklamayı yapmamış olacaktık. Gereken önlemler alınmadığı bugün olanca açıklığıyla ortadadır. İzmir`in birinci derecede deprem bölgesi olduğu da dikkate alınarak 1923`ten beri aktif heyelan bölgesi olarak tanımlanan bölgenin tekrar bir heyelan riskiyle karşı karşıya kalacağa kuşkusuzdur. Bu nedenle ilgili kamu otoritelerinin Odamız önerilerini dikkate alması, bu bölgede yaşayan yurttaşlarımızın bu önerilere uyması gelecekte yaşanması olası doğal afetleri önlemede en etkin önlem olacaktır. 07.03.2012

Alim MURATHAN
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
İzmir Şube Başkanı