Trabzon gündeminde olan Akyazı projesine karşılar diye çıkan haberler üzerine bu açıklamayı gerekli gördüm. Mesele Akyazı‘ya karşıyız yada yanındayız olayı değildir. Biz Jeoloji Mühendisleri Odası bilim insanlarının odası olarak fikirlerimizi Trabzon için halkımıza beyan ediyoruz. Akyazı projesini de ortaya atanlar Trabzon‘a bir şeyler katmanın peşinde olduklarına inancım tamdır. Ancak bu şehre gelecek olan yatırımın yada projenin olabilirliği o şehrin büyük ölçekli gelişim strateji planına bağlıdır. Bu plan olmayınca Trabzon önünü göremiyor ve bölük pörçük işler yaparak sonradan rantabl olmayan şeylerle karşılaşıyor. Mesela; Zağnos Vadisi güzel bir şekilde temizlendi ve güzel görünüme kavuştu derken Toki tarafından Zağnos surlarının yanına yoğunluğu yüksek binalar dikilmesi yanlıştır. Doğru başlayan proje yanlışa gitmiştir. Hem şehrimizi güneye açalım, güney kısımda yaşam alanları oluşturalım diyoruz ancak Toki‘yi fırsata çeviremiyoruz. Toki bu yaşam sitesini Trabzon‘un güneyinde örneğin Uğurlu‘da, Aktoprak‘da gibi yapsaydı ne olacaktı? O bölgeye içmesuyu, kanalizasyon, yağmursuyu, yol ve hizmet gibi alt yapı gidecekti ve güneye doğru Trabzon hamle yapmış olacaktı. Bakınız Bahçecik Mezarlığı üzerinde yapılan Toki konutları o bölgeye yatırım getirdi. Önceden mezarlık yolu hep çamurluyken, su yoldan akarken şimdi tertemiz bir yolu var ve dolmuşuyla, otobüsüyle şenlenmiş bir yerleşke haline gelmiş.

Trabzon nereye gidiyor, nasıl büyüyecek, eksikleri nelerdir gibi soruları sorup ona göre bu planlamalar yapılmalıdır. Kısa, orta ve uzun vadede Trabzon‘un ne gibi projeleri hayata geçirmeli ki, Trabzon metropol bir şehir olsun.

Şimdi bakalım. Akyazı projesi ile ne yapılacak? 40 bin kişilik olimpik bir stad ve şehrimize gelen turistler için Kruvaziyer Liman. Bunlar Trabzon‘un ihtiyaçlarıdır ve olmalıdır. Stadyum meselesine değinelim.

Avni Aker Stadyumu mevcut yerinde yıkılıp tekrar olimpik özellikte çarşısıyla, geniş otoparkıyla ve yeni ulaşım yollarıyla tekrar yapılabilecek konumdadır. Futbol hafızasına sahip Trabzon halkı böylece şampiyonlar yaşamış olduğu hem Avni Aker stadyumunu hemde geçmiş kültürü olan Yavuz Selim Stadyumundan koparılmamış olacaktır. Bakın bir ara Yavuz Selim Stadyumunda oynanan futbol müsabakaları sahildeki Haluk Ulusoy Tesislerine alındı. Ancak kısa bir sure sonra tekrar Yavuz Selim Stadyumuna dönüldü. Neden? Çünkü kimse gitmedi yada gidemedi. Futbolcunun Yavuz Selim‘de daha hırslı, daha istekli ve heyecanlı oynuyor. Neden? Çünkü en az 50 kişi onu orada seyrediyor. Halkımız, hastaneye gelenler, okuldan çıkan öğrenciler, emeklilerimiz yoldan geçerken bile duruyor buradan seyirci olarak müsabakaya katılıyor. Oyuncu da oynarken fark edilirim diye daha heyecanla topuna vuruyor. Çünkü Trabzon halkı futbol ile özdeşleşmiş şekilde yaşıyor. Ben Trabzon Şube Başkanı olarak şehir dışında toplantılara gittiğimde bile farklı karşılanıyorum. Çünkü benim efsane bir Trabzonsporum var. Liverpool‘u, Barcelona‘yı, Lyon‘u devirmiş, dünya çapında bir futbol ilinden geliyorum. Bu farkımızdan dolayıdır ki, Trabzon nüfusu dışarıda hep 1 milyon üzerindedir diye biliyorlar. Trabzon halkı, yaşlısından gencine, teyzesinden amcasına Trabzonspor ile özdeşleşmiş ve stadyumu da şehrin merkezine koymuş artık bunu kültür edinmiş bir şehirdir. Müzesinde kupa koymaya yeri olmayan Trabzonspora mutlaka olimpik bir stadyum şarttır ve olmalıdır. Ancak Avni Aker Stadyumunu mabet olarak gören Trabzon halkını şehir-spor kültüründen koparmamak için yeni yapılacak olimpik stadyumu Avni Aker Stadyumunun olduğu yerde kurgulamalıyız diyorum.

Gelelim şehrimize gelecek turistler için Kruvaziyer Limanımıza. Bakınız, belediyemizin mega projelerinden olan ve halka vaat edilen Çömlekçi Kentsel Dönüşüm Projesi ile bu bölge uydu kent görünümlü, teleferiklerin olduğu, imar düzeniyle insanları cezp edecek bir yer olacak. Böyle bir bölge oluşturacağız diyoruz ve tam destek veriyoruz. Ancak sorunları şimdiden göremiyoruz. Hatırlayın! Çömlekçideki mevcut yük limanımıza Ekim 2010 ayında gelen binlerce angus büyükbaş hayvan ile çömlekçiye kokudan girilemedi. Limana gelen kömür ile etrafa yayılan kömür tozu bulutu ile insanlar evlerinde çamaşırlarını dışarı asamıyor. Ayrıca yük limanına gelen kamyon ve tırları düşünün buradaki trafiği felç ediyor. Bunların hepsini yaşıyoruz. Peki, soruyorum şimdi biz çömlekçiyi uydu kent yaptığımızda buradaki yük limanı ucube bir yapı olarak kalmayacak mı? Tabii ki kalacak. O zaman şehrimize gelecek turistler için yapmayı düşündüğümüz Kruvaziyer Limanımızı mevcut olan yük limanımızı modernize ederek bunun yerinde düşünmeliyiz. Dünyaya baktığımızda Kruvaziyer Limanlarının değerlisi gelen yolcuların gemiden inmesiyle yürüyerek şehirle buluşabilen limanlar olduğu göze çarpar. Böylece Kruvaziyer Limana gelen turistler yeni kentsel dönüşümlü Çömlekçi Mahallesiyle karşılaşacak ve yürüyerek şehirle buluşması sağlanmış olacaktır. O zaman şu andaki çömlekçideki mevcut yük limanımızı Kruvaziyer Liman olarak projelendirmemiz gelecekte yapacağımız çalışmaları da destekler nitelikte olacaktır.

Gelelim Yük Limanını nerede yapmalıyız sorusunun cevabına. İşte biraz önce söylediğim gibi Trabzon ilinin büyük ölçekli gelişim strateji planı olmayınca Trabzon önünü göremiyor. Bu şehrin 8 milletvekili ve bakanı olmasına rağmen ve Trabzon‘a özel ilgisi olan bir başbakanı varken bu gelişme planı neden yapılmaz? Trabzon‘a demiryolu ağının mutlak surette gelmesi gerektiğini artık siyasilerimizin de kullanmaya başlandığı bu günlerde en yakın zamanda demiryolu ağının projesi yapılacaktır. Hatta alternatif güzergâhlar belirlenmiş durumdadır. Bilinen gerçek yük limanının değerlisinin yani makbul olanının demiryolu hattına en yakın ve şehir merkezinden en uzak bir yerde olanıdır. Demiryolu hattının alternatif güzergâhları Trabzon‘un doğusundan geçebileceği düşünüldüğünde yük limanımızın yeri Trabzon doğusunda örneğin Arsin organize sanayi bölgesine de yakın Arsin sahilinde olabileceği görüşündeyim. Böylece hem yüksek tonajlı gemilerinde yanaşabildiği modern yük limanı yapmış oluruz hem de limanı şehir merkezinden uzaklaştırmış oluruz.

Cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımı yapılan bölgemizde projelerin daha kapsamlı kesimler tarafından tartışılması gerekmektedir. Bu önerilerimizin tartışılması ile Trabzon kazançlı çıkacaktır. Sonuç olarak, tek koyu kalmış ve heyelan sıkıntısı olan Akyazı sahili doldurulmamış ve her yönüyle halka hizmet edilmiş olur düşüncesindeyim" dedi.

Semih PEKER

Jeoloji Mühendisleri Odası

Trabzon Şube Başkanı