21 MART 2009 TARİHİNDE ŞUBEMİZ TOPLANTI SALONUNDA CUMARTESİ SÖYLEŞİSİ-5 "HAYAT İÇİN SU VE ARITMADA NANO TEKNOLOJİ" KONULU SUNUM GERÇEKLEŞTİRİLDİ. SUNUMU İLLER BANKASI 17. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNDE ÇALIŞAN ÜYEMİZ JEOLOJİ BAŞMÜHENDİSİ ŞÜKRÜ ASLAN YAPTI. SU KONUSUNDA GENEL BİLGİLER VERDİKTEN SONRA BELEDİYELERDE KARŞILAŞILAN SORUNLARA VE ARITMADA YENİ UYGULANABİLİR TEKNOLOJİLERE DEĞİNEN ŞÜKRÜ ASLAN‘IN SUNUMU 50 YE YAKIN MESLEKTAŞ VE ÖĞRENCİ ÜYELERİMİZ TARAFINDAN İLGİ İLE İZLENDİ. AÇILIŞ KONUŞMASINI YAPAN ŞUBE BAŞKANIMIZ SEMİH PEKER‘İN METNİ BASINA VERİLMİŞ OLUP AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDEDİR.

TMMOB

JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI

TRABZON ŞUBESİ

22 MART DÜNYA SU GÜNÜ

Alternatifi olmayan ve insanoğlu tarafından üretilemeyen üç doğal kaynak; HAVA TOPRAK ve SU dur. Bu üç doğal kaynak birbirleriyle ilişkili ayrılamaz bir bütün ve insanın temel yaşamsal hakkı olup hiçbir ticari amaca alet edilmemelidir. Ancak yaşadığımız süreç canlıları temiz havaya, temiz suya ve toprağa hasret bırakacak şekilde gelişmektedir. Özellikle son yıllarda su üzerindeki baskı hızlı bir şekilde artmaktadır.

Uluslararası güçlü-paralı şirketler oluşturdukları kurumlar, konseyler, forumlar ya da birlikler adı her neyse bunlar aracılığıyla "sağlıklı suya erişimin suyun ticari meta haline getirilmesiyle mümkün olacağını vurgulamaktalar. Büyük uluslar arası toplantılar, forumlar ile ülkelerin su fakiri olduğunu, bunu iyi yönetirsek herkesin suya erişiminin daha kolay olacağını söylemekteler. Amaç beyin yıkamak ve bize "biz su fakiri bir ülkeyiz, bize yardım edin!" dedirtmekten başka bir şey değildir.

1972 yılında "Uluslararası Su Kaynakları Birliği" kuruluyor. Birleşmiş Milletlerin 1977 de düzenlediği Su Konferansında suyun insan hakkı olduğu kararı alınmış. Ne var ki yine Birleşmiş Milletler 1992 de Dublin de düzenlediği Su ve Çevre Konferansında bir önceki kararın tam tersi olan "Suyun ekonomik bir mal olduğu yani alınıp satılabilen ve bedeli olan bir meta olduğu" kararını almış. Beyazla siyah gibi iki karar. Bu tarihlerde ortaya küresel ölçekte faaliyet gösteren kendine ait çok uluslu Suez, Veolia ve RWE isimli su şirketleri türüyor. Bunların ilk ikisi Fransız diğeri Alman. Küresel su politikalarının tek elden şekillendirilmesi, su yönetimi alanında birliğin sağlanması amacıyla 1996 yılında Fransa nın Marsilya kentinde "Dünya Su Konseyi" kuruluyor. Fransa da bunun kurulması tesadüf değil tabi.

Bu sözüm ona su kurtarıcıları, politikalarını egemen kılmak amacıyla da her üç yılda bir, dünyanın değişik yerlerinde Dünya Su Forumları‘nı düzenlemektedirler. Dünya Su Konseyi, 1997 de Fas da (Marakeş kentinde), 2000 de Hollanda da (Lahey kentinde), 2003 de Japonya da (Kyoto kentinde), 2006 da Güney Amerika-Meksika‘da ve en sonda Mart-2009 da Türkiye de (İstanbul kentinde) forum düzenlemiştir.

2006 daki 4. Dünya Su Forumundan sonra bu forumu düzenleyenlerin toplumcu maskesi düşmüş ve gerçek yüzleri Meksika daki yüzbini aşkın insanın kitlesel protestosuna sahne olmuştur.

Peki, Dünya Su Forum Başkanı Loic Fauchen ne diyor? "Herkes cep telefonuna kontör öder gibi suya da kontör öderse dünyada hiçbir susuzluk sorunu kalmaz" diyor. Yani cep telefonu ile suyu aynı kefeye koyan bir anlayışa nasıl saygı duyulur ya da bunun altında nasıl bir şeyler aramalıyız? Kamuoyunun taktirine bırakıyorum.

Peki, sularını özelleştirenlere bakalım ve olayı böyle sorgulayalım bakalım neler olmuş.

Fransa ya bakalım; Fransa yeraltı ve yerüstü sularını, içmesuyu iletim hatlarını yaklaşık 15 yıl önce özelleştirmiş. Peki, şimdiki durum ne? Artan su fiyatları, baskı altında olan halkın yaşamsal değeri olan suya ulaşamaması gibi nedenlerden dolayı Fransa‘da son 10 yıl içinde 40 dan fazla belediye su dağıtımında kamu işletmeciliğine geri dönüş yapmak zorunda kalmış. Hatta Fransız yetkililer 2010 yılından itibaren içmesuyunu tamamen devletleştirileceği gibi açıklamalarda bulunuyorlar.

Hindistan da özelleşmiş olan nehirler ve su havzalarında yaşananlar ortadadır. 26 km nehir özelleştirildi, iki ucuna kolluk kuvveti koyuldu. Köylü, parasını vermeden ineğine su içiremiyor, nehirden sulama amaçlı su çekemiyor. Suyu satın almış olan firma nehiri ya da havzayı kendi güvenlik gücü ile koruyor. Bolivya‘da su faturalarının yüksek oluşu fakir halkı yağmur suyunu biriktirmeye itmiştir.  Suyu özelleştiren devlet Bolivya halkının yağmur sularını bile biriktirmesini yasaklamıştır. Gökyüzünden yağan yağmuru bile çatısında biriktirdi diye hapse atılan halk karşımızda duruyor. Öyle ki, suya ulaşamayan halk su ihtiyacını açık tuvaletlerden sağlamaya kalkınca oluşan sağlıksız koşullar nedeniyle yüz binlerce insan kolera ve tifodan hayatını kaybetmiştir.

Ülkemizde henüz birkaç ilin su dağıtım şebekeleri özelleştirilmiş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ırmakların bile kullanımının özel şirketlere devredileceğini açıklamıştır. Bu şirketlerin kendi güvenlik güçlerini oluşturmalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmaktadır. Su dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine bir örnek olarak Antalya ilini gösterebiliriz. Bu su firması su hizmetine %34 zam istemiş ve alamadığı için işi bırakarak uluslar arası tahkime gitmiştir. 2008 yılı içinde Edirne Belediyesi‘nin suyu özelleştirme girişimine karşı kentteki kitle örgütleri tarafından geliştirilen ve Belediyeye geri adım attırılmasıyla başarıya ulaşan mücadele bu konuda dikkate değer bir örnek oluşturmaktadır.

TÜSİAD da Eylül 2008‘de yayınladığı iki raporla suyun piyasalaştırılmasını sabırsızlıkla beklediğini ortaya koymuştur. Dünya nüfusunun yalnızca %5 nin suyu uluslar arası şirketlerden aldığı halde, Dünya bankası raporlarına göre su piyasasının 1 trilyon doları aştığı belirtilmektedir. Bu nedenle Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü ve Avrupa Birliğinin su kaynaklarının özelleştirilmesi için lobi faaliyetlerini artırması tesadüf değildir.

Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi olarak ülkemiz için su hakkında politikalar üretilirken dünyadaki sonuçların da dikkate alınması gerektiğini vurgulamak isteriz.

Semih PEKER

    Başkan