Tıbbi jeoloji, doğal jeolojik faktörler ile bunların insan ve hayvan sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen disiplinler arası bir bilim dalıdır. Uluslararası Jeoloji Birliği tıbbi jeolojiyi "sıradan çevresel faktörlerin insan ve hayvan sağlığında yarattığı sorunların coğrafi dağılımı ile ilgilenen bilim" olarak tanımlar. En geniş anlamıyla tıbbi jeoloji, insan ve hayvan metabolizmalarının aşırı derecede element ve minerallere maruz kalması veya bunların metabolizmadaki aşırı derecede eksikliğini inceler.

Uluslararası Jeoloji Bilimleri Birliği tarafından 1990 yılında "hidrobiyogeokemoepidemiopathoekoloji” bilimsel adı ile kurulan tıbbi jeoloji araştırma alanı aslında yeni bir bilim alanı değildir. Hastalıkları ile elementleri arasındaki ilişkiyi antik Grek tabip/filozoflar olan Hipokrat ve Aristo ilk fark edenler olmuştur. Farmakolojinin babası Paracelsus (1493-1541), "Bütün maddeler zehirdir, zehir olmayan madde yoktur. Zehri ve ilacı doğru doz ayırır" demiştir.

Tüm canlı organizmaların doğal olarak oluşan bazı elementlere/minerallere ihtiyacı vardır, ancak aşırı miktarlarda alındıklarında sağlığa zararlı olabilirler. Yaşadığımız çevrenin jeoloji özellikleri canlı yaşamı birçok yönden etkiler. Tıbbi jeoloji, bu ilişkiyi anlamamıza yardımcı olmak için hem tıp alanından hem de jeoloji alanından profesyonelleri bir araya getirir.

Tıbbi jeoloji ile ilgili bilim insanları elementlerin biyo-yararlarını ve toksit özellikleri üzerine araştırmalar yapar. En büyük jeokimyasal hastalıklardan biri iyot eksikliğidir . Dünyanın yüzde otuzu bunun için risk altındadır ve yetersiz alım zeka geriliği ve beyin hasarının en yaygın nedenidir. Kardiyovasküler hastalık genellikle ana neden olarak su sertliği ile ilişkilendirilmiştir. Su sertliğini suda çözünmüş element veya elementlerden oluşan bileşikler oluşturur. Doğal radyasyon her yerde, havada, suda, toprakta, kayaçlarda, minerallerde ve yiyeceklerde bulunur. Ancak, bazı yörelerde bulunan kayaçlar daha fazla doğal radyasyon yayarlar. Aşırı radyasyona maruz kalmak kanser gibi hastalıklarla ilişkilendirilir. Florlu suların dişlerde ve kemiklerdeki olumsuz etkisi, tarım ilaçları ve gübrelerde kullanılan arsenik, selenyum, nitrat gibi toksik element ve bileşiklerin canlı yaşamına etkisi gibi konular tıbbi jeolojinin ilgi alanına girmektedir.

Yerbilimleri hayatın merkezinde olan bir bilimdir. Çok geniş bir yelpazede birçok bilim dalıyla birlikte ortak çalışma konularına sahip olan yerbilimlerinin her bir konusunda çalışan bilim insanlarının temel amacı, insan yaşamının daha rahat ve daha konforlu devam etmesidir. Yer bilimciler mühendislik bilimlerinden, temel bilimlere, sağlık-farmakolojiden sosyal bilimlere kadar hemen hemen her bilim dalı ile ortak konularda çalışma yapmaktadırlar. Tıbbi jeoloji bunun en güzel örneklerinden biridir. Unutmayalım ki, uygarlık bir taş ile başladı(Prof.Dr.Cüneyt Şen).

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/tibbi-jeoloji-makale,21970.html