Feldspatlar, sodyum, kalsiyum, potasyum veya baryum içeren, kayaç yapıcı alümino-tektosilikat mineral grubudur.  Feldspat grubunun en yaygın üyeleri formülünde sodyum-kalsiyum bulunan plajiyoklaslar ile formüllerinde potasyum-sodyum bulunan alkali feldspatlardır. Feldspatlar, yeryuvarının kabuğunda en bol bulunan minerallerdir ve kıtasal kabuğunun ağırlıkça %41`ini oluştururlar. Birçok magmatik, metamorfik ve tortul kayaçta feldspat minerallerine rastlanır. Neredeyse tamamı kalsiyumlu plajiyoklaslardan oluşan kayaçlara anortozit denir.

Feldspat adı, Feld ("tarla") ve Spat ("pul") kelimelerinin bir bileşimi olan Almanca Feldspat`tan türemiştir. Sertliği 6-6.5 civarında olan feldspatlar endüstriyel mücevher taşları kapsamındadır. Feldspat grubunun bazı üyeleri farklı ticari adlarla süs taşı piyasasında kullanılmaktadır. Bunlar:

Aytaşı (moonstone), inci gibi ve yanardöner bir ışıltı gösteren potasyum- sodyum feldspat grubu minerallerinin genel adıdır.  Adı, potasyumca zengin plajiyoklas kristallerinin içyapısında düzenli katmanlar şeklinde sodyumca zengin alkali feldspatların bulunmasıyla oluşan bir mikro yapının ışığın düzenli kırınımına neden olduğu bir görsel efektten, parlaklık veya ışıltıdan türetilmiştir. En yaygın aytaşı, ortoklaz feldspat mineral adularia`dır ve adını İsviçre`deki Adular Dağı’ndan alır. Aytaşları, eski uygarlıklar da dahil olmak üzere binlerce yıldır mücevherlerde kullanılmıştır. Romalılar, Ay`ın katılaşmış ışınlarından türetildiğine inandıkları için ay taşına hayran kalmışlar, hem Romalılar hem de Yunanlılar ay taşını ay tanrılarıyla ilişkilendirmiştir. Aytaşı yatakları Ermenistan (esas olarak Sevan Gölü civarında), Avustralya , Avusturya Alpleri , Meksika , Madagaskar , Myanmar , Norveç , Polonya , Hindistan , Sri Lanka ve Amerika Birleşik Devletleri`nde bulunur.

Amazontaşı olarak da bilinen Amazonit,  yeşil-mavi renkli mikroklin adı verilen bir çeşit potasyum feldispatlardır. Adını, daha önce yeşil taşların elde edildiği Amazon Nehri`nden almıştır. Mısır ve Mezopotamya`daki arkeolojik buluntularında, iki bin yıldan fazla bir süredir kullanılmış olmasına rağmen, hiçbir antik ya da ortaçağ otoritesi bu süs taşının adından bahsetmemiştir. 18. yüzyılda ayrı bir mineral olarak tanımlanmıştır. Amazonitin mavi-yeşil rengi mineral içerisinde eser miktada bulunan +2 değerlikli demirden kaynaklanmaktadır. Amazonit sınırlı oluşuma sahip bir mineraldir. Yakın tarihe kadar, süstaşı olarak kullanılan amazonit kristallerinin büyük bir kısmı Rusya`nın Chelyabinsk kentinin 50 mil güneybatısında, Ilmensky Dağları`ndaki Miass bölgesindeki granitik kayaçlardan çıkarılmıştır.  Amazonitin çıkarıldığı diğer yerler, Çin, Libya, Moğolistan, Güney Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri’dir.

Labradorit bir yanardöner ışıltı gösteren kalsiyum-sodyumlu bir plajiyoklas çeşitidir.  Adını, ilk olarak tanımlandığı Kanada`nın Labrador bölgesinden almıştır.  Labradorit, labradoresans olarak bilinen yanardöner bir optik etki (veya ışıltı) gösterir. Labradoresans denen ışıltıyı sadece kayaç içerisinde çok yavaş soğuma ile oluşan labrador kristalleri gösterir. Bu kristallerde   Ca, Na, Si ve Al iyonları labrador kristal kafesi boyunca düzgün bir şekilde sıralanarak, labradoresans özelliğinin oluşumuna neden olur.  Bu nedenle, tüm labradoritler labradoresans göstermezler. Yüksek derecede labradoresans sergileyen labradorit çeşitlerine spektrolit denir. Süstaşı olarak kullanılan labrador kristalleri Kanada, Labrador`daki Nain kasabası yakınlarındaki Paul Adası`da, Madagaskar, Çin, Avustralya, Slovakya ve Amerika Birleşik Devletleri`nde bulunur.

Lazurit (lapis lazuli), formülünde  sülfat , kükürt ve klorür içeren bir tektosilikat mineralidir. Sodalit grubu feldspatoiddir. “Mavinin taşı” veya “gökyüzü taşı” anlamına gelen lapis lazuli dilimizde “lacivert taşı” şeklinde kullanılmaktadır. Adından da anlaşıldığı gibi lacivert renkli ve değerli bir taş çeşididir. Çoğu lazurite ayrıca kalsit (beyaz), sodalit (mavi) ve pirit (metalik sarı) içerir. Lazuritin mavimsi rengi kükürtten kaynaklanmaktadır. Lapis lazuli genellikle mermerin kontakt metamorfik zonlarında  sonucu oluşur.  Afganistan’da zengin yatakları olan lazurit, antik dönemde Mısır firavunları için çıkartılmakta idi.  Eski Mısır’da lapis lazuli kullanılarak yapılmış çok sayıda süs eşyası Kahire Müzesi’nde sergilenmektedir. Antik Sümer kraliyet mezarlarında lapis lazuliden yapılmış sayıları 6000 kadar küçük heykelciğin yanı sıra çok sayıda boncuk, tabak ve silindir mühür bulunmuştur. Sümer ve Akad yazıtlarında lapis lazuli, kralların zenginlik ve ihtişamını tamamlayan bir taş olarak belirtilmiştir. Roma döneminde ise bu taşın güçlü bir afrodizyak olduğuna inanılıyordu. Afgan yataklarına ek olarak, And Dağları`nda, Baykal Gölü`nün batısında, Sibirya, Rusya`da, Angola , Arjantin, Burma , Pakistan, Kanada, İtalya, Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri`nde lazurit çıkarılmaktadır(kaynak:Prof.Dr.Cüneyt ŞEN).

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/sustasi-feldspatlar-makale,21288.html?fbclid=IwAR1D0EaP-wSibt52UMzfHNDkF6L_t7KCLlDNb1TAj2O-bVolCQQqxfVvCkQ