Zümrüt; birçok medeniyetin zenginlik sembolü olan değerli bir taştır. Yeşil renginin cazibesi insanları yüzyıllardır cezbetmeye devam ediyor.

Zümrüt, en değerli taşlar arasında dördüncü sırada yer alır. Yaklaşık 5000 yıldır insanların dünyasında çeşitli anlam ve değerde yer alan zümrüt, değerini yeşil renginin tonundan alır. Günümüzde takı sektöründe doğal zümrüdün yerini yapay (sentetik) zümrütler almış olsa da, hiçbir yapay formun doğallığı yok edemeyeceğini de belirtelim.

Yüzyıllardır mücevher olarak kullanılan zümrüt, MÖ 3000’li yıllara kadar dayanan bir geçmişe sahip. Yaklaşık 5000 yıldır birçok medeniyet ve kültürün sembolü olan zümrüdün oldukça zengin bir tarihi var. İlk zümrüt madenleri MÖ 3000-1500 yılları arasında Eski Mısır’da kurulmuş. Bu madenlere “Kleopatra’nın Madenleri” adı verilmiş. Güney Amerika’daki Aztek ve İnka medeniyetlerinde kutsal bir taş olarak kabul edilmiş ve dini ayinlerde kullanılmış.

Yazılı tarihin başlangıcında bu değerli taştan bahsedilmiş. Olağanüstü özelliklere sahip birçok zümrüde medeniyetler arasında çeşitli anlamlar yüklenmiş. Birçok kültürde zenginlik alameti olarak görülen zümrüdün şifa verici olduğuna inanılmış ve bazı tedavilerde kullanılmış. Yeşil renginden dolayı bazı medeniyetlerde “yağmur yağdıran taş” olarak kabul edilmiş.

Mitolojilerin ve efsanelerin taşları arasında yer alan zümrüt için Eski Yunan’da “yeşil taş” anlamındaki “smaragdos”; Ortaçağ Avrupası’nda ise eski Fransızca sözcüğü olan “emaralde” ifadesi kullanılmış.

Kimyasal formülü “Be3Al2SiO6” (berilyum alüminyum silikat) olan zümrüt, mineralojik olarak beril grubu mineralin yeşil renkli bir türüdür. Berilin koyu ve parlak yeşil formudur. Parlak ve saydam değerli bir taştır. Yeşil rengini bünyesindeki vanadyum ve krom dioksitten alır. Bu maddelerin miktarına göre rengi açık veya koyu olabilir. Bünyesindeki krom, kristal kafesini zayıflatır ve kusurlu yapıya yol açar. Saydamlığı; yarı saydam ve opak (mat) olabilmektedir. Genellikle kırılgan özelliktedir. Işığa maruz kaldıkça kırılganlığı artar. Yansıması ve ışığı kırması yüksek değildir, parıldaması azdır. Kristal sistemi altıgendir. Kristal formu bireysel prizmatik altıgendir.

Doğada saf zümrüt nadir bulunur. Beril başta olmak üzere bazı minerallerde zümrüt oluşumları vardır. Granit pegmatitler, biyonit şistler, grayzenler ve pnömatolik hidrotermal damarlarda beril oluşumları görülmektedir. Berilyum kayaçlarında, krom ve vanadyum minerallerinde de oluşumlarına rastlanır. Nadiren alüvyon çökeltilerden elde edilir. Kolombiya’daki kalsit ve pirit oluşumları içindeki damarlarda en kaliteli zümrütler elde edilmektedir.

Beril minerallerinde bulunan berilyumun çeşitli metal oksitlerle renklenmesi sonucu zümrüt veya akuamarin gibi değerli taşlar oluşur. Berilyumun açık yeşil formu zümrüt değil, yeşil beril olarak tanınmaktadır. Zümrüdün bulunduğu beril grubu değerli taşlar arasında aleksandrit, akuamarin, beril ve morganit gibi taşlar da bulunuyor.

Zümrüt; elmas, yakut ve safirle birlikte en değerli dört taş arasında yer alır. Bu taşlara nazaran daha yumuşak özellikleri vardır. Daha doğrusu bu taşlardan en yumuşağı zümrüttür. Sertlik değeri 7-7,5 mohstur. Sertliği sebebiyle işlenmesi zor bir taştır. Taş ustalarının geliştirdiği ve “zümrüt kesim” adı verilen kesim stili, zümrüdün işlenmesinde yaygın olarak kullanılır.

Zümrüdün yeşil renklerinin tonları, değerini belirler. En popüler ve değerli renk, orta koyu tonlamada hafif mavimsi bir yeşildir. Mavilik arttıkça değeri düşer. Kolombiya’nın kaliteli zümrütleri; orta koyu, canlı, hafif mavimsi yeşil bir tondadır. Brezilya zümrütleri ise, daha açık yeşil renktedir.

Zümrüt, mücevher ve takı sektörünün vazgeçilmez taşları arasında yer alır. Benzer değerli taşlara nazaran daha ucuzdur. Bu sebeple takılarda kullanımı ve ticareti yaygındır. Yüzük, kolye ve küpeler başta olmak üzere gerdanlık ve bileklik gibi takıların değerli bir objesidir. Takılarda elmastan sonra en çok kullanılan taş zümrüttür. Bazı süs eşyalarında da kullanılabilmektedir.

Bünyesinde iz ve damarlar bulunan zümrütler, kusurlu kabul edilir. Kusursuz zümrütler çok nadir bulunur. Kusurları ise bazı reçineleme ve yağlama yöntemleri ile gizlenir. Yağlanma işlemi çoğu zaman maden sahasında yapılır. Bu işlemde renk ve berraklığı artırmak için zümrüt, renksiz bir yağa veya reçineye (genellikle sedir yağı) batırılır. Bu işlem, zümrüdün görünümünü dikkat çekici şekilde değiştirir. Bu görünümü korumak için özel bakım gerekir.

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/zumrut-i-makale,21249.html?fbclid=IwAR3ZthG3QavJhCyw4hnzjqiJcStJKcz6ON0WK3IEBN9LMxvJ53sBvWLf3RM