TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
`TOPAZ` BAŞLIKLI KÖŞE YAZIMIZ ÇIKTI
Topaz; AlSiO (F,OH) kimyasal formülüne sahip alüminyum ve florlu hidroksil iyonu taşıyan silikat mineralidir. Elmas ve korundumdan sonra doğal olarak oluşan en sert minerallerden biridir. Takı ve diğer süslemelerde değerli taş olarak kullanılır.

Topaz; AlSiO (F,OH) kimyasal formülüne sahip alüminyum ve florlu hidroksil iyonu taşıyan silikat mineralidir. Elmas ve korundumdan sonra doğal olarak oluşan en sert minerallerden biridir. Takı ve diğer süslemelerde değerli taş olarak kullanılır. Tıpkı elmas ve korundum gibi doğadaki topazların büyük bir çoğunluğu renksizdir.  Ancak kristal yapısı içinde bulunan eser miktardaki diğer elementlerin oluşturduğu safsızlıklar,  topaz kristallerini soluk mavi veya altın kahverengi ile sarı turuncu renkli yapar. Soluk renkli doğal topazların renkleri ısıtılarak veya radyasyona maruz bırakılarak koyulaştırılır.  Ancak, parlak sarıdan koyu altın kahverengine olan renkler en yaygın topaz renkleridir.

"Topaz" adı Kızıldeniz’de bulunan, eski Yunanca Topazios, eski Mısırca  Topapwene olarak  adlandırılan adadan (günümüzdeki adı  Zabargat Adası) gelmektedir. Her ne kadar Romalı ünlü ansiklopedi yazarlarından biri olan Pliny, Topazos`un Kızıldeniz`de efsanevi bir ada olduğunu ve "topaz" madeninin ilk olarak burada çıkarıldığını yazmış olsa da, adada topaz kristali yoktur. Adada, o dönemlerde henüz tanımlanmamış olan krizotil (sarımsı olivin) kristalleri topaz olarak isimlendirilmiştir. Bazı yazarlar, topaz kelimesinin kökeninin  Sanskritçe "ısı" veya "ateş" anlamına gelen "tapas" kelimesiyle ilgili olabileceğini öne sürerler.

İlk ve orta çağ Avrupa’sında sarı renkli topazlar popülaritesi olan değerli bir taştı. Eski Romalılar, sarı renkli topazın seyahat ederken tehlikelerden korunma sağladığına inanıyordu. Orta Çağ boyunca, topazın sol kola takılmasının, sahibini herhangi bir lanetten koruduğuna ve nazardan koruduğuna, topaz giymenin vücut ısısını arttırdığına ve bunun insanların soğuk algınlığı veya ateşi hafifletmesine yardımcı olacağına inanılıyordu. Yine bu dönemlerde, topazın deliliği iyileştirdiğini zihinsel güçleri geliştirdiğine inanılıyordu.

Topaz genellikle granit ve riyolit tipi silisik magmatik kayaçlarda bulunur. Brezilya en büyük topaz üreticilerinden biridir. ABD, Rusya, Afganistan, Sri Lanka, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Norveç, Pakistan, İtalya, İsveç, Japonya, Meksika Avustralya ve Nijerya gibi ülkelerde florit ve kasiterit ile bulunabilir. Brezilya’da bulunan bazı topaz kristalleri kaya boyutunda ve onlarca kilogram ağırlığındadır. Örneğin,  31000 karat (yaklaşık 37 kg) ağırlığındaki El Dorado Topazı dünyanın en büyük değerli taşıdır. Yine Brezilya’nın Amazon Bölgesi’nde bulunan The Lua de Maraba (Maraba’nın Ayı) Topazı (25250 karat) dünyanın ikinci büyük topaz kristalidir. Dünyanın renksiz en meşhur topazı, 1800’lü yılların başında Napolyon’dan kaçarak  Brezilya’ya göç eden Portekiz Kraliyet ailesinin sahip olduğu Braganza Topazı’dır. Rivayetlere göre bu topazın ağırlığı kesimi yapılmadan önce 1880 karattı(kaynak;Prof Dr.Cüneyt Şen).

Güzel günler dileğiyle.

Okunma Sayısı: 3134
Fotoğraf Galerisi
En Çok Okunanlar
TMMOB
Jeoloji Mühendisleri Odası