Antik dönemlerden bu yana taş yapıların vazgeçilmezi olmuştur “Bayburt Taşı”. Bazen bir Romalı’nın elinde kale surunda kullanılmıştır, bazen de gayrimüslim bir ustanın elinde kilit taşı olmuştur bir köprünün. Ama günümüzde, bölgede yapılan camilerin vazgeçilmezi olmuştur.

Uygarlığın başlangıcından beri yoğun nüfus yerleşimlerine sahne olan Anadolu coğrafyasında Bayburt da eski bir yerleşim yeridir. Bayburt, tarih öncesi çağlardan itibaren İpek Yolu güzergâhındaki konumu ve verimli toprakları, su kaynaklarına yakınlığı nedeniyle tarihsel süreç içerisinde farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde, bu medeniyetlere ait izleri; bıraktıkları kalelerde, ibadethanelerde, köprülerde, türbe ve mezar taşlarında görmek mümkündür. Söz konusu bu taş yapıların tamamına yakını Bayburt ve yakın yöresinde geniş alanlarda yüzeylenen Eosen yaşlı gölsel havzada açılan ocaklardan çıkarılan doğal taşlarla (Bayburt Taşı) inşa edilmiştir.

Tescilli beş adet kalenin, onlarca taş köprünün, tarihi kilise kalıntılarıyla, camilerin ve türbelerin bulunduğu Bayburt’ta, Bayburt Taşı sadece bu taş yapıların inşasında kullanılmamış, antik Halde (Khalde) şehrinin bir kalıntısı olarak düşünülen yeraltı şehri (Aydıntepe), yine bu taşların içerisine kazılmıştır.

Bayburt Kalesi ve Aydıntepe yeraltı şehri.

Bayburt Taşı; sarı-beyaz renkli, bazen beyaz zeminde yeşil benekli, bazen de sarı ve yeşil dalgalanmalı renklerde görülür. Taşın yeşil rengi muhtemelen mafik mineral alterasyonundan kaynaklanmaktadır. Bayburt Taşı’nı oluşturan gölsel volkanoklastik kayaçlar (tüfitler), özellikle Jura yaşlı birimler üzerine gelen Eosen yaşlı volkano-sedimanterler Yazyurdu Formasyonu’nun içinde yer almaktadır. Bayburt Taşı’nın sertliğinin az ve ince taneli olması dolayısıyle kolay işlenmesi nedeniyle tercih edilmekte ve albenisini artırmaktadır. Sertliğinin düşük olması sebebiyle taş ocaklarından blok halde tel kesme yöntemiyle kolaylıkla çıkarılabilmektedir.

Bayburt taşının çıkarıldığı ocak ve tüfit blokları.

Tüfit tabakaları KD-GB doğrultusunda kuzeybatıya doğru 4 ila 20 derece eğimli olup, her biri iri taneliden başlayıp ince taneli ile biten iki seviye olarak tanımlanmıştır. Tüfitle içerisinde ağırlıklı olarak cam parçaları, pomza, plajiyoklas, sanidin, biyotit gibi kristal parçalarıyla bu minerallerin bozuşması ile oluşan zeolit, klorit, karbonat ve kil mineralleri bulunmaktadır. MTA tarafından Bayburt ve çevresinde (Top Tepe, Sırataşlar, Gevenli, Konakdağ ve Gümüşdamla sahalarında) yapılan çalışmalar sonucunda Bayburt Taşı’nın tahmini blok verimlerine göre, görünür rezervi yaklaşık 2.5 milyon ton; muhtemel rezervi 650 bin ton ve mümkün rezervi 600 bin ton olarak hesaplanmıştır.

Bayburt taşı olarak tanımlanan vitrik kristal tüfitin birim hacim ağırlığı 23.34 kN/m3, porozitesi %23, donma çözünme sonrası ağırlık kaybı %3.03, kuru haldeki tek eksenli basınç dayanımı 72.6 MPa, suya doygun haldeki tek eksenli basınç dayanımı 41.89 MPa ve eğilme direnci ise 10.1 MPa’dır. Su emme ve aşınma özellikleri itibarıyla TSE standartlarında belirtilen koşulları sağlamadığından suya maruz kalan yüzeylerde kullanılması tavsiye edilmemektedir (KAYNAK. JMO MAVİ GEZEGEN).

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/bayburt-tasi-i-makale,21074.html