Dağlar sürdürülebilir bir çevrenin temelidir. Dünya nüfusunun %12’si ve yaban hayatının ise neredeyse tamamına yakını dağlarda ve eteklerinde yaşamaktadır. Dağlardaki yaban hayatı ve burada yaşayan insanların yaşamlarını sürdürmesi, gelecek için çok önemlidir. Dağlar dünya içmе suyunun % 60-80’ini sağlamaktadır. Ayrıca, dağlardan sağlanan tеmiz su tarımsal alanlarda çiftçilеr tarafından kullanıldığı için, dağ kaynaklı sular kürеsеl bеsin güvеnliğinin sağlanması açısından hayati önеmе sahiptir.

Birleşmiş Milletler 2002 yılını dağlarla ilgili sorunların çözülmesi ve dağ sistemlerinin küresel önemi konusunda farkındalık yaratmak için Uluslararası Dağlar Yılı olarak ilan etti. Sonraki yıllarda da bu farkındalığı artırmak için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu`nun kararı ile 11 Aralık, 2003`ten bu yana Uluslararası Dağ Günü olarak kutlanmaktadır Uluslararası Dağ Günü her yıl farklı bir temayla kutlanıyor. 2014 yılı, “Dağ Tarımı”; 2015 yılı, “Daha İyi Bir Geçim İçin Dağ Kaynaklı Ürünlerin Desteklenmesi”; 2016 yılı “Dağ Kültürleri: Çeşitliliği Kutlamak ve Kimlikleri Güçlendirmek”; 2017 yılı, “Baskı Altındaki Dağlar: İklim, Açlık ve Göç”; 2018 yılı, “İçtiğimiz Sudan Yediğimiz Besine”; 2019 yılı, “Gençler için Dağlar Önemlidir”; 2020 yılı, “Dağların Biyoçeşitliliği‘’ ve 2021 yılı “Sürdürülebilir Dağ Turizmi” temalarıyla kutlanmıştır.

2022 Dünya Dağ Günü Teması “Kadınlar Dağları Yerinden Oynatıyor”dur. Birleşmiş Milletler 2022 Dünya Dağ Günü Kadınlar Dağları Yerinden Oynatıyor temasının seçilmesini şu şekilde açıklamaktadır: Kadınlar, dağlık bölgelerde çevrenin korunmasında ve sosyal ve ekonomik kalkınmada kilit bir rol oynamaktadır. Genellikle dağ kaynaklarının birincil yöneticileri, biyolojik çeşitliliğin, geleneksel bilginin, yerel kültürün koruyucuları ve geleneksel tıp uzmanlarıdır. Artan iklim değişkenliği, dağ tarımına ve kırsal kalkınmaya yatırım eksikliği ile birleştiğinde, erkekleri genellikle alternatif geçim kaynakları aramak için başka yerlere göç etmeye itmiştir. Bu nedenle kadınlar, daha önce erkekler tarafından yapılan birçok görevi üstlenmiştir, ancak dağ kadınları, karar verme gücünün olmaması ve kaynaklara eşit olmayan erişim nedeniyle genellikle görünmez bir durumdadır.

Aynı zamanda Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti’nin önerisi üzerine 2022 yılını Uluslararası “Sürdürülebilir Dağ Kalkınma Yılı” olarak da ilan etmiştir. İlgili karar 94 hükümet tarafından desteklenmiş ve 16 Aralık 2021’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 76. oturumunda kabul edilmiştir.

Türkler için dağlar kutsaldır. Bizim için hep yurt olmuştur. Dağlar da bize hep şevkatli davranmıştır ne zaman ihtiyacımız olsa. Destanlarımızda, Dede Korkut hikayelerinde, halk hikayelerimizde adı sıkça geçmiştir dağların. Modern edebiyatçılarımız cilt cilt romanlar yazılmıştır konusu dağlarda geçen. Bölgemizde ve ülkemizin bir çok yöresinde yaylacılıkla gideririz dağlara olan hasretimizi. Ancak bu aşırı sevginin neticesi çarpık kentleşmenin yansıması oldu dağlarımıza/yaylalarımıza. Aşırı ve çirkin yapılaşma, öldürdü tüm güzelliğini dağlarımızın. Ekosistemin en önemli bileşenlerinden biri olan dağlarımızı yaşamın geleceği adına korumak gelecek nesillere olan borcumuzdur. Kızılderili atasözünde söylendiği gibi “Yeryüzü bize atalarımızdan miras kalmadı, çocuklarımızdan ödünç aldık”(Prof.Dr.Cüneyt Şen.).

Güzel günler dileğiyle.

Bu yazımızda aşağıdaki internet linklerindeki yazılardan faydalanılmıştır.

https://tdf.gov.tr/36269/11-aralik-uluslararasi-dag-gunu-2022-temasi-kadinlar-daglari-yerinden-oynatiyor/

https://www.kacgun2017.com/sosyal-gunler/11-aralik-uluslararasi-dunya-daglar-gunu.html

https://www.kuzeyekspres.com.tr/11-aralik-uluslararasi-dag-gunu-makale,21950.html