Daha önceki yazımızda tanımladığımız gibi, bir ülke için “stratejik mineral” büyük miktarda rezervine sahip olduğu dolayısıyla serbest piyasa koşullarında fiyatını kontrol edebildiği mineraldir. Ülkemiz için düşünüldüğünde, akla gelen ilk “stratejik mineral” bor mineralleridir. Bor mineralleri özellikle nükleer alanda, savunma sanayisinde, jet ve roket yakıtı (asıl yakıt hidrojeni güvenli bir şekilde depolaya bilmek için), sabun, deterjan, lehim, fotoğrafçılık, tekstil boyaları, cam elyafı ve genellikle kâğıt sanayinde kullanılmaktadır. Ancak, bor birkaç kritik ileri teknoloji kullanımı hariç, diğer kullanım alanlarında başka minerallerce kolayca ikame edilebilen bir mineraldir.  Dolayısıyla dünya bor rezervlerinin yüzde 60’dan fazlasına sahip ülkemiz, 2021 yılı ihracatından sadece 207 milyon dolar gelir elde etmiştir (bu rakam 2021 yılındaki toplam maden ihracatımızın % 3,7’ sine karşılık gelmektedir). Aynı yıl, yeryuvarının kabuğundaki kayaçlar içerisinde yüzde 60 kadar bulunan feldspat minerali ihracatımız 291 milyon dolar olmuştur.

Son 10 yıllık bor mineralleri ihracat rakamları aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Ülkemizin son 10 yıldaki bor ihracat geliri 2 milyar 242 milyon dolardır (https://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/maden-dis-ticaret). Bu miktar, ülkemiz için gerekli bir yıllık enerji hammaddesi ithalatını bile karşılayamayacak düzeydedir. Ülkemiz için “stratejik mineral” tanımına uyan bor mineralleri, aslında dünya ülkeleri için “kritik mineral” değildir. Özellikle ileri teknoloji uygulamalarının yaygın olduğu ABD, Rusya ve Çin gibi ülkeler ihtiyaçlarının büyük bir kısmını öz kaynaklarından sağlamaktadır.

Dünya bor rezervlerinin büyük çoğunluğunun ülkemizde olmasının ülkemiz ekonomisine katkısını artırmak, bu mineralleri kullanacak teknolojinin yaratılmasıyla mümkün olur. Günümüzde, bor bileşikleri küresel endüstriyel ölçekte bor yalıtım ve yapısal fiberglaslar, cam elyaf üretiminde kullanılır. Cam elyaflarının mukavemetini veya akışkanlık özelliklerini etkilemek için cama boraks pentahidrat veya boroksit olarak eklenir.Küresel bor üretiminin bir diğer %10`u, yüksek mukavemetli cam eşyalarda kullanılan borosilikat cam içindir. Bor üretiminin yaklaşık %15`i bor seramiklerinde kullanılmaktadır. Tarım, küresel bor üretiminin %11`ini, ağartıcı ve deterjanları yaklaşık %6`sını tüketmektedir.

Bor minerallerinin ülkemiz için “stratejik mineral” diğer ülkeler için “kritik mineral” olabilmesi bizlerin bor ürünleri yelpazesini genişletecek yeni teknolojiler üretmemize bağlıdır(Prof.Dr:Cüneyt ŞEN).

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/bor-ulkemizin-stratejik-minerali-mi-makale,21458.html