Deprem ve sağlıklı yapılaşma ile ilgili olarak Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından bir panel düzenlendi. "Depremsellik ve Güvenli Kent Planlaması" konulu panele Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan, Üniversite öğretim üyeleri,  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ile Malatya’da yer kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörde hizmet üreten çok sayıda mühendis ve mimar katıldı.

Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı tarafından organize edilen panel, İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Erol Yiğit`in açış konuşmasıyla başladı.

1999 yılında yaşanan büyük depremde acı tecrübelerin edinildiğini ve zemin sağlamlığının ne kadar önemli olduğunun anlaşıldığını kaydeden İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Erol Yiğit, yapılaşmada zemin sağlamlığının önemine değindi.

AFAD tarafından yayınlanan yeni risk haritasında Malatya`nın büyük bir bölümünün yüksek riskli deprem bölgesinde yer aldığını kaydeden Yiğit, bu kapsamda zemin etüt çalışmalarının ayrı bir önem kazandığını söyledi. Yiğit, "İlimizin Büyükşehir olması ile birlikte kapanan belediyeler ve mevcut ilçe belediyelerimizin altlıkların ya olmadığı ya da yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bu tespitlerle birlikte Malatya Büyükşehir Belediyesi olarak il bütününde, Jeolojik etüt çalışmalarını başlattık. Bu kapsamda ilk olarak il bütününde yapılacak olan 1/25 bin ölçekli Nazım İmar Planı yapımına esas 1/25 binlik gözlemsel jeolojik etüt yapılarak tamamlanmıştır. Bu çalışma Malatya il bütününde bu anlamda yapılan ilk çalışma özelliğini taşımaktadır. Sonrasında merkez iki ilçemiz olan Battalgazi ve Yeşilyurt İlçe sınırları içerisinde Mikro bölgeleme jeolojik etüt çalışması yapılmıştır. Mikro bölgeleme yöntemi ile jeolojik etütlerin yapılmasını ilk uygulayan belediye İstanbul Büyükşehir Belediyesidir. Bu çalışmanın tamamlanması ile birlikte bu büyüklükte bir mikro bölgeleme çalışmasını uygulayan birkaç ilden birisi de Malatya Büyükşehir Belediyesi olmuştur" dedi.

2 oturum şeklinde yapılan panelin I. oturumunda ilk olarak Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır "Malatya Büyükşehir Belediyesinin Yer Bilimsel Çalışmaları" konusunda bir konuşma yaptı. Başkan Çakır, sunum eşliğinde yaptığı konuşmada, Büyükşehir Belediyesi olarak konu ile ilgili olarak yaptıkları çalışmalar hakkında bilgiler verdi.

Büyükşehir statüsünün daha sağlıklı bir kent için büyük fırsat olduğunu belirten Çakır, büyük ölçekli ana planlar üzerinde önemli çalışmalar yaptıklarını söyledi. Çakır, "Malatya`nın Büyükşehir olmasından sonra, uzun vadede stratejik planlar yaparak Malatya`nın 50-60 yılık hedefini ortaya koyarak çalışmalarımızı yürütme fırsatı yakaladık. Örneğin MASKİ`de 2071 su planlamasını yapıyoruz. Bunlar üzerine önemli çalışmalar yürüttük. Bunlardan bir tanesi dünyanın bir gerçeği olan ve büyük kayıpların yaşandığı deprem. 1999 depreminden sonra bir takım yasal düzenlemelere gidildi. Şuanda geldiğimiz nokta çok iyi. Yaptığımız çalışmalarla yerellerde biz bir ilkiz. Biz sadece merkezde değil ilçelerimizi de içine alan, jeolojik etüt çalışmalarımızı hızla devam ettiriyoruz. Sağlıklı yerleşim yerlerinin yapılması, sağlıklı yerleşim yerlerinin tespiti, konut alanlarının yapılması, yer altı sularının tespit edilmesi önemli. Arguvan ilçemiz farklı bir yapıya sahipti. Arguvan belediyemizle birlikte bu çalışmalarımızı tamamladık. Bu çalışmalar kapsamında hem büyükşehrimizin 5 bin ölçekli hem de ilçelerimizin bin ölçekli planları için çok önemliydi" dedi.

"Kırsaldan büyük göçler aldık"

Malatya`nın kırsaldan yoğun bir göç aldığını belirten Çakır, "Malatya`mız kırsaldan yoğun bir göç aldı. Daha önceleri kırsalda yaşayan yüzde 70`lik bir oran varken, bugün ise o oran yüzde 20`lere düştü. Bu hızlı göçün ardından, sağlıklı altyapılar oluşturmak çok önemliydi. Bu süreçte büyükşehir olmasaydık sağlıklı bir kentleşme oluşturmak, mevcut yerleşim yerlerinin kentsel dönüşümünü sağlamak son derece zor olacaktı. Büyükşehir ile birlikte büyük bir fırsat yakaladık, bunları daha hızlı bir şekilde gerçekleştiriyoruz. İlçelerimizin de gelişim planları hazır. Malatya sadece bu anlamda değil, ekonomik anlamda da büyüme gösteriyor. İnşallah 15 -20 yıl sonra Malatya`nın çok daha planlı, sağlıklı ve güvenli bir şehir olduğunu görmüş olacağız. Şimdi burada bunun temellerini atmış olduk. Bu panelde emeği geçen ve katılan herkese teşekkür ediyorum" dedi.

Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Orhan Tatar moderatörlüğünde yapılan I. oturumda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yer Bilimsel Etüt Daire Başkanı Cahit Kocaman "Afete Dirençli Planlama ve Şehirleşme" konulu bir sunum yaptı.

Türkiye`nin afet tehlikesi ve Malatya`nın durumu, Türkiye`deki afet riskinin yüksekliği, mekansal planlamalar gibi konularda bilgiler veren Kocaman, ayrıca rakamlarla afetlerin yüzdelik olarak ayrıştırılması, meydana gelen depremlerde hasarlı bina sayısı, etkilenen insan sayılarını vererek Malatya`nın afetlerde yüzde 10`larda olduğunu söyledi.

Prof. Orhan Tatar ise "Malatya`nın Depremselliği ve Yüzey Faylanması" konulu bir sunum yaptı. Tamamen Malatya özeline çalışılan sunumda Prof. Tatar, Malatya`nın deprem tehlikesi ve fay hatları ile ilgili bilgiler verdi. Malatya`da tarih boyunca büyük boyutta 6 depremin olduğunu söyleyen Tatar, ilk büyük depremin 499 yılında, son büyük depremin ise 1905 yılında olduğunu belirtti. Tatar, en büyük depremin ise bin 120 yılında 7.5 büyüklüğünde meydana geldiğini söyledi.

Son yüzyılda da 5 adet büyük deprem meydana geldiğini kaydeden Tatar, bunların en büyüğünün 1964 yılında 6.0 büyüklüğünde meydana geldiğini, gelecekte ise 7 büyüklüğünde bir deprem olasılığının bulunduğunu sözlerine ekledi.

Panelde ayrıca Malatya`nın mikro bölgeleme etüt çalışmasını yapan yüklenici firma yetkilisi Ali Rıza Kandemir de il genelinde yapılan çalışmalar ile ilgili sunum eşliğinde bilgiler verdi.

Panelin 2. oturumunda ise iki ayrı sunum yapıldı. Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan "Yerel Yönetimlerde Jeolojinin Yeri ve Önemi`, sunumunda; jeolojik olayların kimi zaman deprem heyelan vb. gibi jeolojik tehlike ve risklere sebep olduğunu bununda toplumun yaşamında önemli can ve mal kayıplarına neden olduğunu, bazen ise maden, petrol, gaz, jeotermal, su kaynakları, gibi oluşumlarla da illerin veya ülkelerin yeraltı zenginliğini oluşturarak ülkelerin veya kentlerin gelişimine ve zenginleşmesine değer kattığını ifade ederek. Kendi jeolojik riskleri veya zenginliğinin farkında olan ülkelerin veya kentlerin bunu bir değere dönüştürdüğünü ifade ederek, bu kaynakların ortaya konulabilmesi için yerel yönetim birimlerinin örgütlenme yapısı içine jeoloji mühendisliği hizmetlerinin mutlaka entegre etmeleri gerektiğini belirtti. ODTÜ Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Tamer Topal ise "Arguvan Heyelanı ve Yapılan Çalışmalar" konularında sunum yaptılar.

Soru ve cevap kısımlarında panelistler tarafından dinleyicilerden gelen sorular da cevaplandırıldı. Panele katılanlar daha sonra Arguvan ilçesine giderek, heyelan bölgesinde inceleme yapıp, ziyaretlerde bulundular.