DOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ HEDOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ HEYELAN VE SEL SORUNLARINE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PANELİNE İLİŞKİN SONUÇ BİLDİRGESİ

27.11.2017 tarihinde TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkalığı tarafından düzenlenen panel kapmasında sunulan bildiriler ve panel katılımcılarının geri bildirimleri neticesinde elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibidir:

1. Heyelan konusunda toplumsal bilincin ve farkındalığın arttırılması hususunda gerek uygulayıcı kamu kuruluşları gerekse araştırma kurumları (üniversiteler, enstitüler gibi) tarafından gerekli adımların atılmasının önemi vurgulanmıştır.  Bu noktada, eğitim ve bilgilendirme toplantılarının yapılmasında fayda olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
2. Farkında bir toplumun başvuracağı kaynak noktalarında (üniversiteler, AFAD gibi) doğru yönlendirme ve bilgilendirmeyi sağlayacak sonuçlara ulaşmak maksadıyla öncelikli olarak sağlıklı, doğru ve kullanışlı veri üretime ihtiyaç olduğu görülmüştür.  Bu veriler ışığında üretilecek heyelan duyarlılık, tehlike ve risk haritalarının karar vericileri karar verme aşamalarında sonuca daha kolay ulaşmasında yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu maksatla, konuya odaklı uzman kadroların istihdamı konusunda gerek yerel yönetimler bünyesinde kurulacak şube müdürlükleri (Heyelan Araştırma Şube Müdürlüğü gibi), gerekse uygulayıcı kamu kuruluşları bünyesinde yine şube müdürlüğü veya daire başkanlığı seviyesinde birimlerin oluşturulmasında fayda görülmektedir.
3. Kurumlar arası iletişim ve koordinasyonun sağlanması halinde, daha önce üretmiş oldukları verileri ortak bir paylaşım zemininde kullanıma açmalarıyla, veri toplama, analiz ve çıktı sonuç üretimi açısından son derece kolaylık sağlayacağını düşündürmektedir.
4. Üst havzalarda yapılacak zarar önleme çalışmalarının, alt havzalarda olabilecek zararları en aza indirmesi noktasında son derece yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda, D.S.İ. (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü), AFAD (Afet ve Acil Durum Başkanlığı) ve ÇEM (Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü) gibi uygulayıcı kuruluşların son yıllarda yapmış oldukları örnek çalışmaların oldukça önemli ve dikkate değer olduğu, bu çalışmaların devamının ise son derece gerekli ve beklenir olduğu görülmektedir.
5. Doğu Karadeniz Bölümü özelinde orman alanlarının çay bahçesi gibi tarım alanlarına dönüştürülmesi, kontrolsüz yol, bina temeli kazılarının yapılması, yüzey sularının uygunsuz drenajı veya tamamen bertarafı gibi uygulamaların heyelan ve selleri tetiklediği görülmektedir. Bu uygulamalara ilave olarak konut yer seçimlerinde dere yataklarının kullanılması, doğal drenaj ağlarının önlerinin yol vb. unsurlarla kapatılması sonucunda taşkın olayından etkilenme derecesinin son derece arttırılmasına neden olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
6. Heyelan konusunda uzmanlaşmış araştırmacılardan oluşacak bir “araştırma enstitüsünün” kurulması, bu sayede heyelanlı alanların önceden tespiti ve buralar için alınacak çözüm önlemlerinin hayat geçirilmesi ile ilgili hızlı öneriler sağlayabilecek olması açısından son derece gerekli görülmektedir.
7. Doğu Karadeniz Bölgesi büyükşehir, il ve ilçe belediyelerinde yeterli sayıda / hiç uzman jeoloji mühendisi istihdamı bulunmadığından il ve ilçe bazında yapılan zemin etüt raporları kontrol edilemediği için gelecekte olacak felaketlere yol açacaktır. Ülkemiz deprem ve heyelan yönünden yüksek riskli bir konumda olmasına rağmen ülkemizde yapılan zemin etüt raporları amaca uygun yapılmaması ve yapı denetim firmalarında jeoloji mühendisi bulunmaması sebebiyle gelecekte doğacak zemin problemlerinde sorumlu kişi bulunmamaktadır. Bir bina nasıl ki bir temel üzerine oturuyorsa yapılan her projede yapı denetim firmaları içerisinde jeoloji mühendisi kesinlikle bulunmalıdır. Bu yanlıştan acilen dönülerek yapı denetim firmalarında jeoloji mühendisi istihdamı ivedilikle sağlanması önem taşımaktadır. JMO Trabzon Şube    Yönetim Kurulu